İnsan ve Kültür’de AI Etkisi
İnsan ve Kültür’de AI Etkisi konusundan önce şunu söyleyeyim, yapay zeka sorusu People & Culture Corner’ın 1. yıl geri bildirim formundan gelmişti, isim yoktu ama öneren arkadaşa çokça sevgiler 🍀
Bugün artık elimiz, kolumuz olmaya başlayan bir sistemden söz ediyoruz: Yapay Zeka (AI). Bu konu artık bizim de her masamızın olmazsa olmaz sohbet konularından biri olmaya başladı.
Özellikle eğitmen arkadaşlarımla konuştuğumuz bir konu var. Daha önce sizlere de eğitimlerin öğrenme hedeflerini oluştururken bloom taksonomisinden yararlandığımızdan bahsetmiştim. Kısaca bir göz atacak olursak yetişkinler olarak öğrenmeye bloom taksonomisinin en altından başlıyoruz. Üste doğru bilişsel düzeylerimizi arttırarak bilgileri muhakeme edip yaratma düzeyine gelebiliyoruz.
BLOOM TAKSONOMISI
Bizlerde öğrenme birçok faktör gerektiriyor. Ancak yapay zekaya baktığımızda aşağıdan yukarıya çok hızlı ilerleyen bir süreç görüyoruz. Ancak son aşamada duyusal ve sezgisel deneyim eksikliğinden tam olarak istediğimiz verimi alamıyoruz. Yani bizler bir üst basamağa çıkarken duygu, davranış ve tutum gibi elementlerden yararlanıyoruz. Yapay zeka ise bu durum henüz bilgi ve üçüncü göz gözlemi ile kısıtlı kalıyor.
Tüm AI işimizi alacak mı sorularına benim nacizane cevabım.
– Hayır ama yarını AI’yı en iyi kullanan kişi şekillendirecek 🙂
Ve bu pastadaki belki de en büyük dilimlerden biri İnsan ve Kültür Liderlerinin olacak.
Bu sebeple İnsan ve Kültür’de AI Etkisi alanında, Yeni Nesil İnsan ve Kültür’ü de AI’yı en iyi kullanan İK Liderleri şekillendirme potansiyeline sahip.
Yapay Zeka’nın İnsan ve Kültür Departmanlarındaki Rolü:
AI & İşe Alım:
Henüz Chatgpt ile tanışalı birkaç ay olmamışken AI destekli işe alım araçları bizlere göz kırpmaya başladı. Özellikle aday taramalarını ve kısa listeye alınmasını otomatikleştirerek zamandan ve enerjiden büyük bir tasarruf sağladı. Ancak pastanın kreması binlerce özgeçmişi taramasında değil veriyi derin öğrenme ile işleyip örtük önyargılarımızı işe alımlardan sıyırmasındadır. Tamamen adil iş-aday eşleşmelerine çevirmesinde oldu. Bunun bi tık ötesi potansiyel keşfi:
“Deneyimi olmayabilir ama diğer yetkinlikleri ile pozisyonu handle edebilir bir aday” diyebilmesi.
AI & Onboarding:
Yapay zeka öğrenen ve öğrendiğini işleyebilen bir algoritma sistemine sahiptir. Önceki işe alım süreçlerinden gelen verileri analiz ederek tercihleri ve ihtiyaçları belirler. Yeni çalışanların özel ihtiyaçları ve hedefleriyle uyumlu özelleştirilmiş işe uyumlama planlarına olanak tanır. Özellikle “Çalışan Deneyiminde Onboarding Tasarımı” yazımda belirttiğim alanları, hangi bilgilere ihtiyaç duyacağını sistem bizlere otomatik olarak üretebilir.
AI & Çalışan Deneyimi & Eğitim ve Gelişim:
AI, tahmin edilen veriyi analitiklerle birleştiğinde, çalışan deneyimini devrim niteliğinde değiştirme potansiyeline sahip. Örneğin, chatbotlar ile çalışanların sorularına anında yanıtlar sağlanması; iletişimi ve çalışan memnuniyetini arttırır. Bu da 5A Modeline göre alanların da etkili kullanımını sağlayacaktır. Diğer taraftan AI destekli eğitim platformları, çalışanlara kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimleri sunar. Bir de deneyimsel öğrenmeyi öğretebilsek aşırı tatlı olacak ama dediğimiz gibi işin içine duygu girince çözümlemesi insan eline kalıyor 🙂
AI & Performans Yönetimi & Veri İşleme & Karar Verme:
Yapay zekanın Bloom Taksonomisinde en iyi çalıştığı basamaklardan biri analizdir. Çünkü AI büyük veriyi analiz edebilir, eyleme geçirilebilecek öngörüler sağlayabilir bizlere. Bu örnek aslında İK profesyonellerinin ister yetenek edinme ister çalışan bağlılığı veya tutma stratejileri olsun veriye dayalı kararlar almasına yardımcı olur. Yapay zekanın öngördüğü analitikler ile İK ekiplerinin proaktif yaklaşımlar tasarlamasına ve üst düzey yetenekleri elde tutmasını sağlayabilme potansiyeli sağlar.
Düşünsenize AI kendi içinde çalışanın verisini işliyor, uzun süre takip ediyor (performans verileri, KPI’lar, OKR’lar, eğitim ve gelişim ilerlemesi vs) ve size bu adayı artık terfi et diye uyarı veriyor :):)
- Hemen sizin için MVP de çalıştım 🙂
AI & Çeşitlilik, Hakkaniyet & Kapsayıcılık:
Hakkaniyet ve kapsayıcılığın en kilit ve insani noktalarından biri örtük önyargılarımızdır. İnsan ve Kültür’de AI Etkisi ‘nde yukarıda belirttiğim gibi bir duygulanım ve elbette toplumsal normlar, ebeveyn tutumları devrede olmadığı için iş tanımlarında, performans incelemelerinde ve terfi kararlarında örtük önyargıları ortadan kaldırarak daha adil ve kapsayıcı bir iş yeri ortamını teşvik eder. Bu süreçlerin adil ve şeffaf olduğunu garantileyerek kurumlarda cinsiyet, etnik köken veya arka planlarına bakılmaksızın tüm çalışanlarına değer veren ve saygı gösteren bir kurum kültürünü teşvik edebiliriz.
Daha sayabileceğimiz nice detaylarda AI’ın İnsan ve Kültüre etkisini görebiliriz ancak unutmamamız gerekir ki bizlerin duygusal ve sezgisel zekası da çok önemli rol oynayacaktır. Bu yüzden İnsan ve Kültür’de AI Etkisi alanında geleceği, insan sezgisinin ve AI’nın analitik gücünün uyumlu bir karışımıdır.
Şu anın game changer’ı AI, kurumların daha stratejik, daha verimli ve en önemlisi daha çalışan merkezli hale getirmeyi vaat eden muazzam bir mekanizma.
Bir örnek olarak AI in HR: Example of Chat GPT’i de buraya bırakayım! 🙂