İnsan ve Kültür 2023 Trendleri
2022 hem çalışanlar hem de işverenler için oldukça heyecanlandırıcı bir yıldı. Geçen hafta sizlerle İnsan ve Kültür 2022’nin öne çıkanlarını paylaşmıştım. Ve başımızı geri çevirip gittiğimiz kilometre taşlarını görmüşken şimdi yüzümüzü ufka bakma zamanı!
Geçtiğimiz haftalarda birçok şirket 2023 HR Trends’lerini yayınlayıp webinarlar düzenledi. Sizler için toparladıklarımın linklerini aşağıda bırakıyorum. Önce son zamanlardaki büyük keyfim yapay zeka ChatGPT neler öngörüyor ona bakalım.. (1.5x’te izlemeniz önerilir.)
Gördüğünüz gibi yapay zeka dahi herkes her şeyin farkında.
2023 yılında İnsan ve Kültür'de dijitalleşmeyi, esnek olmayı, öğrenen organizasyonları ve daha nicesini sıklıkça konuşacağız. Peki ben size People & Culture Corner perspekftifinden neler seçtim derseniz gelin benim 4 ana başlığa hızlıca göz atalım.
1. Kurum Kültürü
Tüm alt alanlara gelmeden önce en öncelikli konuşacağımız konumuz Kurum Kültürü olacak. Hem çalışanın hem işverenin piramidini inşa etmek bu noktada başlayacak. Yeni kurulan girişimler en öncelikli olarak kurum kültürünü inşa etme peşinde koşacakken geleneksel şirketler ise yana yakıla kendi kültürünü inşa etmek için bir hayli mesai harcayacak. Gartner bu duruma Organizasyonel Tasarım önceliklerinde temas etse de Türkiye'de bu durumun çok açıkça bir kültür inşası olduğu konusunda ısrar edeceğim. Hatta daha ileriye gideyim stratejiler sil baştan yazılacak; Peter Ducker'ın
“Kültür, stratejiyi kahvaltı niyetine yer.”
sözünden referans alacağımız üzere bir noktadan sonra bütün şirketlerde kültür ağır basacak ve strateji şirketin çarkları arasında kaybolup gidecek. Nereden biliyorsun diye sormayın ;)
2. Çalışan Deneyimi
Kurum kültüründen sonra benim trendlerimin arasında en önceliklerden biri de çalışan deneyimi, yani tamamen human 2 human felsefesine geçiş. Fark ettiniz mi bilmiyorum ama yıl boyunca özellikle bu başlıkta bir bülten çıkmamak için kendimi çok zor tuttum. Henüz bu başlığa gelmeden hem birçok alt elementini bültene yedirmeye çalıştım hem de bir yandan cebimi doldurmaya devam ettim. Hatta tam şu anda da İstanbul'a iner inmez aldığım Orçun abinin yeni kitabı Çalışan Deneyimi'ni yarılamak üzereyim :)
Gartner’ın İnsan Kaynakları 2023 yılında Nelere Odaklanacak? raporunda Çalışan Deneyimi en büyük üçüncü gündemi olarak karşımıza geliyor. Çalışan Deneyimi'nde henüz aday ile ilk temastan adayın onboardinginine, kariyer planlamasına, reskilling & upskillingine ve çıkışına kadar birçok şey yeniden şekillenmeye başlayacak. Bununla birlikte Mercer'in raporunda belirttiği üzere şirketlerin %79'u gelecek yıllarda eğitim gelişim yatırımlarını problem çözme ve kişisel yönetim becerileri üzerine yoğunlaştırmayı planladığı gibi bu noktada Eğitim ve Gelişim Uzmanlarına oldukça iş düşecek.
Unutmadan; Gelecek, sosyal becerileri gelişmiş bireylerin ellerinde olacak.
3. Çeşitlilik, Eşitlik & Kapsayıcılık
Başta Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri olmak üzere dünya genelinde yürütülen birçok uygulama ile insan hakları alanında kaydedilen ilerlemeye rağmen LGBTİQ+ bireyler, göçmenler, yaşlılar veya çok genç olanlar(!) hala iş alanında bazı sınırlamalar ile karşı karşıya kalıyor. Ancak artan yetenek açığı, gig ekonomi, dijitalleşme ve bir parça farkındalık da bizi şu an şirketlerde doğrudan DEI departmanları oluşumuna getirdi. Türkiye'de henüz bu durum tam olarak içselleştirilememiş olsa da gittiğimiz her kilometre taşı beni fazlasıyla keyiflendiriyor. Ancak iş burada bitmiyor, 2023'te DEI'nin daha fazla hayatımızda yer alabilme potansiyelinde olduğunu öngörüyorum (ya da umut ediyorum diyelim). Yayınlanmış birçok araştırma DEIB'in neden bu kadar önemli olduğunu yüzümüze çarpmaya başladı. İşin matematik boyutuna gelecek olursak; BCG'nin yaptığı araştırmaya göre, çeşitli liderliğe sahip şirketler, daha az çeşitliliğe sahip şirketlere göre %19 daha yüksek inovasyon gelirine ve 2.3 kat daha yüksek nakit akışına sahip. Diğer yandan çeşitliliği yüksek şirketlerin yeni pazarları ele geçirme olasılığı da %70 daha fazla. En önemlilerinden biri ise Gen Z'nin %87'si, iş tekliflerini incelerken DEI girişimlerinin önemli olduğuna inanıyor. Bununla birlikte daha kapsayıcı şirketlerde çalışmayı tercih ediyorlar. Benim canım DE&I veya siz isterseniz DEIB de diyebilirsiniz. Bu tanım aramıza gelene kadar sırtımızı sadece yasalara dayayıp 50'den fazla çalışanı bulunan şirketlerde %3 engelli istihdamı sağlayıp konuyu kapatıyorduk. Hatta üzülerek bazı şirketlerin ofiste erişebilir uygulamalar yapması yerine sadece kağıt üzerinde işe alım yaptığına da tanık oldum. Özetle belirli bir döneme kadar işin henüz çeşitlilik kısmını bile halledebilmiş değildik.
Tüm bunlar ışığında 2023'te şirketlerin çeşitliliği arttırmak ve hakkaniyetli, kapsayıcı uygulamalarla yeteneği elinde tutması için bir hayli rekabet edeceğini söyleyebiliyoruz.
4. Kültürlerarası ve Kuşaklararası Çalışma
Bir önceki maddede Gen Z'den söz etmişken hemen buraya geçmek isterim ki şirketlerin kırılma noktalarından biri de bu olmaya başladı. 2021-2 yıllarında Gen Z'nin iş hayatına dahil olmaya başlaması bizleri kuşaklararası fikir ayrılıklarına ve bazen de çatışmaya götürdü. Gen Z'nin isteklerinin ve beklentilerinin geçmiş jenerasyonlara göre daha net olması, daha adil daha kapsayıcı dünya görüşü birçok şirkete ışık olurken bazı şirketlerde de kaygıya sebep oldu. Evrim Kuran bir konuşmasında "Herkes bir an telaşlandı! Eyvah Gen Z geliyor ne yapacağız diye ayaklandı ancak kuşaklararası farklılıklar her zaman vardı." demişti. Evet vardı ve hep olacak. Özellikle son dönemlerde Yönderle Akademi'de aldığımız "Kuşaklararası Çalışma Eğitimi" talepleri bile bizlerde birçok düşünce uyandırdı. Sadece Gen Z değil birkaç yıla Alfa'dan da söz etmeye başlayacağız. Ve bu noktada bizler kaygılanmak yerine bu yaratıcı iş gücünden yararlanacak inovatif uygulamalar peşinde koşmalıyız. 2023 de tam olarak böyle bir yıl olacak.
Diğer bir taraftan merkezileşmenin yavaş yavaş hayatımızdan çıkmaya başlaması ile global yeteneklere yer vermek kültürlerarası çalışmalarımızı arttırdı. Bu noktada devreye giren inançlar, değerler veya sadece bakış açıları da bizi bazı çatışmalar ile karşı karşıya bıraktı. Daha sosyal bilim tarafından baktığımızda kapsayıcı olmayan şirketler bu çarkta erimeye mahkum kalacak desek yanlış olmaz.
Bu noktadan sonra ekleyebileceğimiz birçok nokta var: Şirketlerin sürüdürlebilir politikalar uygulaması, çalışanına değer veren maaş ve yan haklar artışı, kariyer olanakları gibi tüm konular 2023'te otopark alanımızdan asıl panomuza yerleştirilecek post-itler olacak.
Özetle, umuyorum ki şirketler 2023’te topluma ve dünyaya karşı sorumlu davranmaları, daha adil, eşitlikçi ve kapsayıcı bir iş ortamı için keyifle rekabet edecekler.
Bizler de bu konuları People & Culture Corner’da konuşmaya devam edeceğiz..
2022’nin son People & Culture Cheer’ini de buraya bırakıyor sizlere iyi bir sene diliyorum..
HR Trend Raporları: